گرمایش جهانی کانون های گرد و غبار بیشتری ایجاد کرده است و اما راهکار چیست؟

 ششمین جلسه از جلسات گفت و شنود دپارتمان تغییر اقلیم و سلامت پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران با عنوان «تغییر اقلیم و گرد و غبار» با حضور خانم دکتر مهری اکبری، عضو هیئت علمی آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی و آقای دکتر علی درویشی بلورانی، عضو هیات علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، و جمعی از علاقمندان در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ در محل پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.این دو بزرگوار، به ترتیب، به ارائه سخنرانی هایی با عناوین «تغییرات الگوهای فشار اتمسفری بر اثر گرمایش جهانی: با رویکرد خشکسالی و گرد و غبار» و «مدلسازی مکانی زمانی آسیب پذیری ناشی از طوفان های گرد و غبار» پرداختند.

این جلسه با سخنرانی خانم دکتر اکبری دررابطه با تاثیرات گرمایش هوایی بر الگوهای جوی ایران آغاز شد. ایشان به تفکیک منشاء های توفان های گرد و غبار محلی و فرامحلی با نسبت های ۲۵ و ۷۵ درصد اشاره داشتند و اعلام کردند که افزایش معنادار، فقط در منشاء های فرامحلی دیده شده است. ضمنا با اشاره به رساله دکتری که در دانشگاه خوارزمی انجام شده است، تاثیرات گرمایش جهانی بر پرفشار جنب حاره داخل ایران از ۷۰ سال گذشته تا کنون را افزایشی خواندند و نتیجه آن را گرمتر و خشک تر شدن ایران و بیشتر شدن گرد و غبار دانستند. ضمنا، ایشان به ناکارآمد بودن کمربندهای سبزی که به عنوان راه حل در مسیر این توفانها احداث شده اند، به علت ورود آنها از ارتفاع بالای ۱۵۰۰ کیلومتری واز منشاء های هزاران کیلومتر دورتر از ایران، تاکید داشتند.

 در بخش دوم این جلسه، آقای دکتر درویشی بلورانی با اشاره به تجربیات بین المللی خود با UNEP در پروژه های مرتبط با گرد و غبار و بررسی آسیب پذیری و راهکارهای فرامحلی برای حل مشکلات ناشی از توفانهای گرد و غبار، تجربه پروژه های موفق دنیا در آمریکا (۱۹۳۰) و شمال شرق آسیا (۲۰۰۰) با راهکارهای فرامحلی را نیز توضیح دادند . ضمنا، به علت بالا بودن سهم فعالیت های انسانی در بیابان زایی، مقابله با آن را پیچیده تر از مالچ پاشی و کمربندهای سبز دانستند. علاوه بر این، از آنجاییکه ایران برروی کمربند گرد و غبار جهان که از کازابلانکا تا شرق دور گسترش دارد واقع است، ایشان معتقدند مقابله با اثرات سوء این پدیده، فقط ازطریق همکاری کشورهای غرب آسیا امکان پذیر خواهد بود. در پروژه مشترکی با دانشکده دامپزشکی، ایشان اثرات گرد و غبار را در شرایط شبیه سازی شده از گرد و غبار اهواز در یک تونل باد بر موش خانگی، موش صحرایی، درخت بلوط، گندم، گوجه فرنگی و دیگر گیاهان بررسی کرده بودند که تاییدی بر منفی بودن اثرات گرد و غبار بود. در انتها، با ارائه راه حلهای مدیریتی راهبردی ملی برای معضل گرد و غبار، تاکید کردند که با مدیریت صحیح و در مراجع مرتبط، مانند سازمان جنگلها و مراتع وآبخیزداری کشور، مشکلات توفان های گرد و غبار قابل مهار شدن هستند.