دانشکده بهداشت، چکیده سرمایه اجتماعی سلامت ایران

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده بهداشت و پژوهشکده محیط زیست، شنبه 18 تیر 1401 دکتر امیرحسین تکیان استاد سیاستگذاری سلامت و معاون بین الملل دانشکده بهداشت در یادداشتی پنجاه و ششمین سالگرد تاسیس این دانشکده را گرامی داشت.

متن این یادداشت:

با نام و یاد خداوند بخشایشگر مهربان

"دانشکده بهداشت ،چکیده سرمایه اجتماعی سلامت ایران"

هجدهم تیر ماه ۱۴۰۱، پنجاه و ششمین سالگرد گشایش دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ،قطب علمی آموزش علوم بهداشتی ایران زمین است.درخت تناور این موسسه پرافتخار که ابتدا در سال ۱۳۱۳ در قالب گروه مالاریا شناسی در بطن دانشکده پزشکی شکل گرفت و سپس با احساس نیاز جدی به آموزش،پژوهش و خدمات بهداشتی به ایجاد دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی انجامید، تاثیرانکار ناپذیر و شگرفی بربهبود سلامت ایرانیان و مردمان منطقه و حتی جهان داشته است. در حال حاضر،هرچند بیش از سی دانشکده بهداشت در سراسر ایران عزیر وجود دارد که همگی نیز به انجام خدماتی بس ارزشمند مشغول هستند، اما نام دانشکده بهداشت با گسترش معنا دار آموزش و پژوهش هدفمند در محیط و انجام خدمات منحصر به فرد منجر ده بهبود شاخص های بهداشتی در کشورمان عجین شده است.
دانشکده بهداشت در هنگامه ای متولد شد که شاخص های بهداشتی کشورمان نابه سامان و نگران کننده بود، امید به زندگی کمتر از ۵۰ سال ،مرگ و میر قابل توجه کودکان و مادران ،دسترسی نامطلوب به آب آشامیدنی سالم و شیوع فراوان بیماری های میکروبی و انگلی مانند تراخم،بروسلوز،مالاریا و.....،همراه با توسعه نامتقارن کشور، آمایش نامطلوب سرزمینی و دسترسی بسیار محدود به منابع انسانی کارآزموده و دانشمند، چهره سلامت کشور را تیره و تار می نمود . در این بافتار ناامید کننده، دانشکده بهداشت که تا سالیان پرشمار،تنها دانشکده تخصصی بهداشت در کشور بود، با تاکید بر اقدامات جامعه محور و عملیات مبتنی بر دانش و شواهد پژوهشی در محیط، توانست بسیاری خدمات ماندگار را برای نخستین بار در ایران به وجود آورد، رشد و نمو دهد و با هدف بهبود سیمای سلامت ایرانیان، شهروندان و جامعه را از آثار پر برکت آن بهره مند سازد.
پذیرش دانشجو در دوره MPH برای متقاضیان ایرانی و بین المللی از همان بدو تاسیس دانشکده بهداشت، به تربیت مدیران شایسته ای انجامید که بسیاری از ایشان،سرآمدان بهبود سلامت در سراسر کشور شدند. نخستین خانه بهداشت کشور در استان آذربایجان غربی در سال ۱۹۷۱ میلادی ،هفت سال پیش از آن که حتی سازمان جهانی سلامت، قطعنامه تاریخی خدمات مراقبت های بهداشتی اولیه را تصویب نماید و اولین مدل مراقبت های جامعه محور مبتنی بر بهورز به عنوان نماد PHC کشور، توسط دانشکده بهداشت و با مهارت و پیگیری فارغ التحصیلان و اساتید دانشکده بهداشت شکل گرفت که گسترش ساختار ماندگار شبکه مراقبت های بهداشتی – درمانی به سراسر کشوردر سالیان بعد را بنیان نهاد. راه اندازی و نگاهداری بیش از ۱۵ ایستگاه تحقیقاتی ثابت و سیار در دورافتاده ترین نقاط کشور، با هدف رسیدگی به مشکلات بومی مناطق نابرخوردار و دارای شاخص های بهداشتی نامطلوب،از جمله افتخارات دانشکده بهداشت است که نقش جدی و بی بدیلی در کنترل، حذف و کاهش بار بیماری های عفونی داشته است.
پویایی همیشگی و فعالیت مبتنی بر شواهد بر مبنای نیاز جاری کشور، همواره  در تار و پود برنامه ریزی و برنامه عمل دانشکده بهداشت در شش دهه گذشته ریشه دوانیده است. تا کمتر از یک دهه پیش، هنگامی که مالاریا به عنوان یکی از معضلات اصلی بهداشت کشور و منطقه مدیترانه شرقی شناخته می شد، دانشکده بهداشت اقدام به برگزاری بیست دوره متوالی مدیریت و برنامه ریزی مالاریا در ایستگاه تحقیقاتی  بندرعباس نمود که بیش از ۳۰۰ مدیر و کارشناس ملی و از کشورهای مختلف منطقه در آن آموزش دیدند و  برخی دانش آموختگان این دوره ها، مدیران موفق و سرآمد سلامت در کشورهای خود هستند. دانشکده بهداشت هم چنین از جمله نخستین نهادهای دانشگاهی کشور است که روش تحقیق را به صورت علمی برای اساتید و پژوهشگران آموزش داد و نهادینه نمود .با سابقه درخشان بیش از نیم قرن ارایه آموزش دوره کاربردی MPH، حدود 2 دهه پیش به ارائه دوره MPH برای دانشجویان برتر پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی اهتمام نهاد تا با تربیت متخصصان بالینی و آشناسازی ایشان به اصول مراقبت ها و مدیریت بهداشتی ،نگرش بهداشتی را در سایر تصمیم سازان و فراهم آورندگان خدمات  سلامت به وجود آورد بارور سازد. به علاوه، از طریق همکاری های مستمر و راهبردی با سازمان های بین المللی موثر بر سلامت  از جمله سازمان جهانی سلامت ،صندوق کودکان ملل متحد،هلال احمر و...، به همراه حضور جدی در نقش بازوی علمی (آموزشی-پژوهشی) و خدمت رسانی وزارت بهداشت ، دانشکده بهداشت همواره نقش اساسی در کنترل بیماری های واگیر، و در دهه اخیر در برنامه ریزی جهت پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیردار ایفا نموده است .
در سال ۱۳۹۵ در هنگامه تولد پنجاه سالگی، دانشکده بهداشت با بازتعریف و به روز رسانی ماموریت خود در نیم قرن دوم زندگی، مقارن با تصویب دستور توسعه پایدار سازمان ملل متحد، ابر چالش های سلامت عمومی از جمله تغییرات آب و هوایی، مهاجرت، پاندمی ها، بار فزاینده بیماری های غیر واگیر و مشارکت مردم  در تصمیم سازی را به عنوان محور رسالت اجتماعی خود در بهبود سلامت مردم ایران قرار داده است و این مهم را از طریق آموزش های پژوهش محور و براساس نیاز، پژوهش های کاربردی و محوری سازی و خدمت رسانی به انجام می رساند. هنگامه بحران همه گیری کووید-۱۹، به عنوان بزرگترین چالش جدی جوامع بشری در قرن حاضر، سنگ محکی بود که جایگاه و توان این موسسه خدوم و نو آور را به عنوان نخستین مرجع تشخیص بیماری و توانمند سازی نظام سلامت کشور در تشخیص و آموزش مردم، کاهش بار بیماری و مخاطرات همه گیری تثبیت نمود.
امروز در آستانه ورود به ۵۷ امین سالروز حیات طیبه خود و با تربیت بیش ازده هزار دانش آموخته، دانشکده پرافتخار بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان نماد سلامت عمومی کشور با تکیه بر سرمایه اجتماعی بی مانندی که با استناد به مرجعیت علمی اساتید،جایگاه ممتاز پژوهشی و سابقه و توان بی نظیر آموزشی به آن دست یازیده است ،با بهره گیری از ۱۲ گروه آموزشی سرآمد،۱۵  برنامه رسمی آموزشی دکتری تخصصی و 17 برنامه کارشناسی ارشد،ارتباطات بین المللی گسترده و موثر و بیش از هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی که بخش قابل توجهی از ایشان ،پژوهشگران و دانشجویان بین المللی از ده ها کشور دنیا می باشند، ماموریت خطیر و بنیادین خود را بر محور توسعه پایدار سلامت باز تعریف نموده است تا بیش از همیشه بازوی توانمند نظام سلامت ایران عزیز در چالش جدی ورود به هنگامه پسا کرونا باشد. اکنون، بیش از همیشه، همکاری بین بخشی، رویکرد بین رشته ای به حل مسایل جامعه، مشارکت فعالانه و موثر بین المللی و رویکرد عملیاتی و جامعه محور به سلامت برای گذار ایمن و پیشروانه برای نیل به این هدف والا ضرورت دارد و همکاران من در دانشکده بهداشت با رویی گشاده از فرصت های همکاری متقابل در ایفای نقش خود در نیل به توسعه پایدار سلامت ایران عزیز استقبال می کنند.   
در آستانه عید سعید قربان، نماد بندگی و سرسپردگی به بارگاه سترگ پروردگاری، یادمان خجسته ۵۶ امین سال روز گشایش دانشکده پر افتخار بهداشت را به بنیانگذاران، اساتید، دانشجویان و همه همکاران نازنین ام شادباش می گویم، به ارواح استوانه های ستبر این نهاد اجتماعی که آسمانی شده اند درود می فرستم و از درگاه ایزدی برای همگان سلامتی، عاقبت به خیری و تداوم توفیق خدمت بی منت آرزومندم.

خدایا چنان کن سر انجام کار                                                       تو خوشنود باشی و ما رستگار

با مهر و احترام

امیرحسین تکیان

استاد دانشکده بهداشت، ۱۸ تیر ۱۴۰۱